7 Şubat 2009 Cumartesi

ZEYTİN VE ZEYTİN YAĞI










Sıvı Altın Zeytinyağ Medeni dünyanın ilgisini çok az şey zeytin ve zeytinyağı kadar çekebilmiştir. Geçmişi günümüzden 10 bin yıl öncesine dayanan zeytin, birçok efsanenin de kaynağı olmuştur. Yunanlı sporculardan, azizlere ve ilk hekimlere kadar eski tarihin tanrı ve tanrıçaları tarafından kutsal sayıldı. Dallarını, ağacını ve meyvesini çeşitli şekillerde kullandılar.
Zeytin ağacının yaprakları zafer, akıl, ve barış simgesidir. Nuh' un gemisine bir zeytin dalı ile geri dönen güvercin, büyük sel felaketi sona erdiğine dair bir işaret sayılmıştır. Bir çok dinde vaftiz törenlerinden yağ lambalarına, geleneksel ve kutsal mekanlara kadar Akdeniz'de görkemli dinsel ayinlerde önemli bir yer tutmuştur.Gerek mitoloji ve gerekse günlük yaşamdaki yeri bakımından Akdeniz kadar hiç bir coğrafyada zeytinin tarihi izlerini bu takip edebilmek mümkün değildir. Örneğin, Yunanistan'da zeytinin tarihi 4000 yıl öncesine kadar uzanmaktadır.
Athena; akıl ve sanat tanrıçası, denizler tanrısı Poseidon ile rekabet etmektedir. Her biri insanlığa en değerli armağanı vermekle görevlendirilmiştir, en büyük tanrı Zeus tarafından. Poseidon bir at bağışlar. Athena ise Aeropolis kapısında bir zeytin ağacı yetişmesini sağlar. Bunun üzerine Yunanistan'ın en büyük şehrine onun adı verilir ( Athens olarak ). Aynı zamanda o günden itibaren Yunanlılar'ın zeytin ağacı altında doğduklarına inanılır.
Aristotales, zeytin ağacını daha geniş boyutta düşünerek yetişmesini bir bilim olarak nitelendirir. İzmir doğumlu Homerus, zeytin yağını "sıvı altın" olarak nitelendirir. Solon, zeytin ağacının korunması için ilk kanunları yapar. Hippocrates, zetinyağını şifa verici olarak tavsiye eder.
Eski Yunanistan ve Roma imparatorluğunda çok önemli ticaret malzemesiydi. Ticaretinin yapılması için Akdeniz'de özel gemiler yaptırılıyordu. Zeytinyağının gençlik ve güç kaynağı olduğu inancı çok yaygındı. Eski Mısır, Yunan ve Roma'da çeşitli çiçek ve otlar ile zeytinyağını karıştırarak çeşitli ilaç ve kozmetik elde ediliyordu.
M.Ö. 1000. yılda son derece önemli bir merkez olan Antik Pirene kentinde düzenlenen spor karşılaşmaları kentin en gözde etkinliğidir. Spor etkinliklerinde çok miktarda zeytinyağı tüketildiği ve hayırsever vatandaşların kente yönelik yardımlarını genellikle zeytinyağı bağışlayarak yaptıkları bilinmektedir. Günümüzde her ne kadar garip görünse de; " şu kişi bir yıl boyunca yurttaşları yağlamıştır " gibi ifadelere yazıtlarda rastlanmaktadır.Kitab-ı Mukaddes'te geçen " İlya ile Elisa " mitoslarında Yahudiler için kutsal bir kişilik olan İlya fakir dulların yiyecek fıçısını ve yağ küplerini kıtlık yılları boyunca tükenmez kılar. (Kitab-ı Mukaddes "Birinci Krallar 19. Bab).
Ölüm ve uyku kara gecenin çocukları olarak bilinirdi." Ölümün ellerine yakalanan asla kaçamaz. Hades'e giren, o karanlığa inen, bir başka deyişle ölümle karşılaşan asla geriye gelemez" diyor M.Ö. 6.Yy ' yaşamış bir yazar olan Hesiodos.
Ölüyü son yolculuğuna hazırlamak ailenin görev ve sorumluluğuydu.Ölünün yakınları veya akrabası yoksa yakın arkadaşlarından birisi işleri üstlenirdi. Genelde öleni törene kadınlar hazırlardı. Ölümden sonra ölen yıkanırdı. Çünkü ölümün herşeyi kirlettiğine inanılırdı. Ölünün vücudu yıkandıktan sonra zeytinyağı ile yağlanırdı.
Helenistik devirde zeytin ağacı kutsal sayılıyordu ve zeytin ağacını kesenler ölümle cezalandırılır ya da sürgüne gönderilirdi..
Kur'an-ı Kerim'de de zeytinden söz ediliyor. Kur'anda bu zeytin ağacının Sina dağı'ndan geldiği, meyvelerinden yağ elde edildiği ve bu yağın yemeklere lezzet vermek için kullanıldığı yazılıdır.
Günümüze kadar ulaşabilmiş Apicis'un yemek kitabı da çeşitlilik ve zenginlik zeytinyağının kullanımı için bir fikir vermektedir.



Doğadaki Mucize
Zeytinyağının diğer yağlara oranlara çok daha sağlıklı olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Diğer yağlara göre ne hafif ne de yağlı olan bu zeytinyağ, kendine has aroması ile yemeklere ayrı bir lezzet katar.Zeytinyağının faydaları saymakla bitmez .
Çocukların beyin gelişimini ve kemiklerinin güçlenmesini hızlandırır. Başta E vitamini olmak üzere A, D, K vitaminleri içerir. Bu vitaminlerin sayesinde hücrelerin yenilenmesinde doku ve organların yaşlanmasını geciktirmede etkilidir.Cildi besler, saçları korur. İçerdiği linoleik asit sayesinde anne sütünden kesilmiş bebeklere (4 -5 aydan sonra bir kaç damla) yağsız inek sütünekarıştırılarak verilir. Bebekler için doğal besin işlevi görür.Zeytinyağının en önemli özelliklerinden biride kalp ve damar hastalıkları üzerindeki olumlu etkisidir. Kalp krizi riskini azalttığı gözlenmiştir. Bir çorba kaşığı zeytinyağı 14 gr, 120 kalori içerir. Zayıflama diyetlerinde zeytinyağını öğünlerden çıkartmak son derece sakıncalıdır. 1950'li yıllarda değişik yaş guruplarında 7 ülkede, 3 kıtada toplam 12 bin vak'a incelenmiştir. Akdeniz ülkelerinde yaşayanların kalp krizi riskinin diğer ülkelere göre daha az olduğu görülmüştür.Akdeniz beslenme modelini bu kadar cazip kılan ve uzmanlar tarafından tavsiye edilmesini sağlayan da yine zeytinyağıdır. Çünkü Akdeniz diyetinin %60' şı karbonhidratlardan, % 30'u yağdan, % 10'u ise proteinden oluşur. Yine zeytinyağının bağırsak, idrar yolları, safra kesesi gastritin giderilmesinde de etkin olarak kullanılabilir.
Bunları Biliyor muydunuz ?
Anavatanının Mezopotamya bölgesi olduğu ve buradan yayıldığı tahmin ediliyor.
"Zeytinyağlılar" diye adlandırılan yemeklerin sadece Anadolu mutfağına ait olduğunu,Akdeniz mutfağında yemeklerin hemen hepsinin zeytinyağı ile piştiğini,
Girit adasında kişi başına 31 Kg, Yunanistan da 18,5 kg, İtalya da 7,5 kg, 8.2 kg İspanya'da (1995 yılında yapılan istatistik ) 1993 yılında yapılan istatistikte Türkiye'de kişi başına 800 gr tüketiliyor.
Gençlik ve ergenlikte vücudun en çok kaliteli gıdaya ihtiyacı olduğu dönemdir ve zeytinyağ burada iyi bir tercihtir.
Yaşlılıkta kalsiyum kaybını önlüyor, kemik erimesine engel oluyor.
Hamilelikte, içinde bulunan yağ asitleri hücre ve sinir sisteminin oluşturulmasında çok önemli etkendir.Günde iki çorba kaşığı zeytinyağı tüketilmelidir..Sporcular için zeytinyağı çok önemlidir. Zeytinyağın içerisinde bulunan oleik asit kaslar tarafından en kolay yakılan ve en kolay hazmedilen yağdır.
Ağızda çalkalandığında dişlerin beyaz kalmasını sağlar.
Zeytinyağının saklanma koşullarıYoğun ışık alan yerlerden uzak tutun
Mutlaka cam şişelerde saklayın
Çok sıcak veya çok soğuk ortamlarda saklanmamalıdır.
Teneke kutularda alınan zeytinyağı kapağı açıldıktan sonra cam şişelere aktarılmalıdır.
Ömer'ce:Zeytinyağını daha çok kullanmanız için uygun bir ortam oluşturun çünkü zeytinyağı sadece bizi sağlıklı kılmaz, aynı zamanda eşsiz tadı ile hepimizin hava kadar, su kadar ihtiyaç duyduğumuz sevgiye de yerleştirir içimize.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder